De snelle groei van low-code en no-code tools heeft een belangrijke verandering teweeggebracht in de manier waarop bedrijven en organisaties software ontwikkelen en implementeren. Deze tools stellen niet-technische medewerkers – de zogenaamde “citizen developers” – in staat om zonder uitgebreide programmeerkennis eigen applicaties te bouwen. Hoewel dit veel voordelen biedt, zoals verhoogde snelheid en flexibiliteit, heeft de opkomst van citizen developers ook gevolgen voor de formele IT-strategie, enterprise architectuur en IT-infrastructuur van organisaties.
IT-strategie: van centrale controle naar gedistribueerde innovatie
Traditioneel wordt IT-beleid en softwareontwikkeling centraal beheerd door de IT-afdeling. Met de opkomst van citizen developers verandert dit model. Medewerkers in verschillende afdelingen nemen nu initiatief om specifieke problemen op te lossen met behulp van low-code en no-code tools. Deze verschuiving biedt kansen maar stelt ook uitdagingen:
Voordelen:
- Versnelling van innovatie: Werknemers kunnen sneller inspelen op operationele behoeften, zonder te wachten op goedkeuring of ondersteuning van de IT-afdeling.
- Kostenreductie: Het vermijden van dure externe ontwikkelaars en het benutten van interne middelen kan de kosten verlagen.
- Verbeterde gebruikerservaring: Omdat de ontwikkelaars dicht bij de operationele processen staan, creëren zij applicaties die beter aansluiten op de behoeften van eindgebruikers.
Uitdagingen:
- Beheersing van IT-uitgaven en governance: Een gedecentraliseerde aanpak kan leiden tot ongecontroleerde groei van applicaties en stijgende onderhoudskosten.
- Risico op inconsistent beleid: Citizen developers kunnen werken buiten het formele kader van IT, wat kan resulteren in inconsistenties met de algemene IT-strategie.
Impact op de Enterprise Architectuur
Enterprise architectuur (EA) heeft als doel de IT-infrastructuur, bedrijfsprocessen en technologieën van een organisatie in lijn te brengen met haar strategische doelen. De introductie van citizen developers kan de coherentie en consistentie van deze architectuur verstoren.
Uitdagingen voor EA:
- Verhoogde complexiteit: Low-code en no-code tools maken het eenvoudig om nieuwe applicaties te bouwen, maar deze applicaties zijn vaak niet ontworpen met de bredere enterprise architectuur in gedachten. Dit kan leiden tot silo’s van informatie en duplicatie van functionaliteit.
- Verminderde standaardisatie: Citizen developers hebben vaak minder inzicht in best practices en standaarden, wat kan resulteren in niet-conforme applicaties.
- Data-integriteit en beveiliging: Applicaties gebouwd door citizen developers kunnen beveiligingsrisico’s introduceren, vooral als zij data opslaan of verwerken op manieren die niet voldoen aan de interne standaarden.
Strategieën om EA te versterken:
- Centralisatie van richtlijnen: IT-afdelingen moeten duidelijke richtlijnen en standaarden opstellen voor citizen development om de consistentie te waarborgen.
- Gebruik van integratieplatforms: Het gebruik van middleware en API-managementoplossingen kan helpen om applicaties beter te integreren in de bredere enterprise architectuur.
- Training en ondersteuning: Het opleiden van citizen developers in de basisprincipes van enterprise architectuur kan de kwaliteit en naleving van standaarden verbeteren.
Gevolgen voor de IT-Infrastructuur
De IT-infrastructuur van een organisatie moet flexibel genoeg zijn om te voldoen aan de eisen van zowel traditionele als citizen development-initiatieven. De opkomst van deze nieuwe ontwikkelaars brengt specifieke implicaties met zich mee voor infrastructuurbeheer.
- Capaciteitsbeheer en schaalbaarheid – Low-code en no-code applicaties worden vaak snel uitgerold zonder uitgebreide testfases. Dit kan leiden tot onverwachte belasting van de infrastructuur, zoals servers, netwerken en databases. IT-teams moeten voorbereid zijn om de capaciteit en schaalbaarheid van de infrastructuur te beheren om piekbelastingen op te vangen.
- Beveiliging en compliance – Een groot risico bij citizen development is de kans op beveiligingslekken. Veel citizen developers hebben geen formele training in cybersecurity, wat kan leiden tot applicaties die niet voldoen aan de beveiligingsrichtlijnen. Bovendien kunnen deze applicaties gevoelig zijn voor datalekken of niet voldoen aan wettelijke vereisten, zoals GDPR of andere sector-specifieke regelgevingen.
- Beheer van schaduw-IT – Citizen development kan bijdragen aan de groei van zogenaamde “schaduw-IT” – systemen en applicaties die buiten de controle van de formele IT-afdeling worden gebruikt. Dit maakt het voor IT moeilijker om een volledig overzicht te hebben van alle applicaties binnen de organisatie, wat gevolgen heeft voor onderhoud, ondersteuning en beveiliging.
- Cloud als ondersteunende infrastructuur – De meeste low-code en no-code platforms zijn cloud-gebaseerd. Dit kan zowel een zegen als een uitdaging zijn. Enerzijds biedt de cloud flexibiliteit en schaalbaarheid, anderzijds introduceert het nieuwe risico’s en afhankelijkheden van derde partijen.
Opkomst van een hybride model
De opkomst van citizen developers betekent niet dat de traditionele IT-functie overbodig wordt. Integendeel, organisaties lijken te evolueren naar een hybride model waarin citizen developers en traditionele IT samen opereren. Dit model vereist een nauwe samenwerking om het beste van beide werelden te benutten.
- IT als facilitator – In plaats van een controleur wordt IT steeds meer een facilitator. Dit betekent dat IT-afdelingen verantwoordelijk zijn voor het bieden van de juiste tools, richtlijnen en trainingsprogramma’s om citizen developers te ondersteunen. IT blijft echter eindverantwoordelijk voor het waarborgen van beveiliging, naleving en integratie binnen de bredere infrastructuur.
- Governance en oversight – Het opstellen van een governance-framework dat citizen development faciliteert zonder de algehele IT-strategie te ondermijnen, is essentieel. Dit omvat:
- Auditmechanismen om te controleren welke applicaties worden gebouwd.
- Rolgebaseerde toegangscontrole om te voorkomen dat gevoelige informatie wordt blootgesteld.
- Geautomatiseerde monitoringtools die de prestaties en veiligheid van citizen-built applicaties in de gaten houden.
De toekomst van citizen development binnen IT
De opkomst van citizen developers lijkt een blijvend fenomeen. Naarmate low-code en no-code platforms blijven evolueren, zullen steeds meer medewerkers in staat zijn om zelf oplossingen te ontwikkelen. Organisaties die deze trend effectief beheren, kunnen profiteren van een verhoogde operationele efficiëntie en innovatie.
Langetermijnimpact:
- Veranderende IT-rollen: IT-teams zullen steeds meer een adviserende en ondersteunende rol spelen.
- Versnelde digitale transformatie: De snelheid waarmee nieuwe applicaties kunnen worden ontwikkeld, kan organisaties helpen sneller te digitaliseren.
- Continu leren en aanpassen: De balans tussen innovatie en controle zal constant moeten worden herzien om aan te sluiten bij de veranderende behoeften van de organisatie.
Conclusie
Citizen developers bieden een unieke kans voor bedrijven om innovatie en snelheid te bevorderen. Tegelijkertijd brengen zij uitdagingen met zich mee die diepgaande implicaties hebben voor IT-strategie, enterprise architectuur en IT-infrastructuur. Organisaties die erin slagen om deze uitdagingen te beheren en een hybride model te omarmen, zullen beter gepositioneerd zijn om te profiteren van de voordelen van citizen development zonder afbreuk te doen aan hun technologische fundamenten.