Finland (64,5) is koploper in de eerste editie van de Digital Sovereignty Index (DSI), gevolgd door Duitsland (53,85) en Nederland (36,32). Het onderzoek, uitgevoerd door opensourcesoftwarebedrijf Nextcloud, meet het gebruik van zelf gehoste samenwerkingstechnologieën in zo’n 50 landen. Het Verenigd Koninkrijk (9,21), België (7,15), Italië (6,49), Spanje (7,01) en Denemarken (6,5) blijven ver achter bij het Europese gemiddelde van 14,0.
Wat meet de Digital Sovereignty Index?
De DSI kijkt naar circa 50 populaire zelfgehoste softwareoplossingen voor bestandsopslag, groupware, communicatie en projectmanagement. De score geeft het aantal installaties per 100.000 inwoners weer, in verhouding tot andere landen in de index. Nextcloud onderzocht in juli 2025 meer dan 7,2 miljoen servers.
Hoewel de DSI geen absolute graadmeter is voor digitale soevereiniteit, laat de index zien welke keuzes samenlevingen maken over hun data. Het beeld is vooral representatief voor kleine en middelgrote bedrijven (mkb) en particulieren, omdat zij het grootste deel van de installaties verzorgen.
Kloof tussen burgers en overheid
Volgens Nextcloud-oprichter en CEO Frank Karlitschek is er in Duitsland en Nederland veel bewustzijn over digitale soevereiniteit bij burgers en mkb’s, die vaak kiezen voor opensourcetechnologieën. “Toch is de publieke sector in beide landen nog sterk afhankelijk van grote techbedrijven uit het buitenland,” aldus Karlitschek.
Computerwetenschapper Harald Wehnes (Universiteit Würzburg) waarschuwt dat deze afhankelijkheid kan leiden tot hoge kosten voor belastingbetalers. Hij wijst op het EUhandelstekort met de VS voor softwarelicenties, clouddiensten en andere ITkosten, dat vorig jaar een recordhoogte van 148 miljard euro bereikte.
Opvallende posities
- Top 3: Finland (64,5), Duitsland (53,85), Nederland (36,32)
- Boven EU-gemiddelde: Frankrijk (25,1), Oostenrijk (20,23), Zwitserland (23,32)
- Net boven gemiddeld: Estland (18,4), Letland (16,63), Litouwen (16,1)
- Onder gemiddeld: Noorwegen (6,35), België (7,15), Denemarken (6,5), Spanje (7,01), Italië (6,49)
Frankrijk scoort hoog op het gebruik van tools als Plex en Webmin, maar lager bij opslag-, communicatie- en projectmanagementtoepassingen. Opvallend is dat landen met een sterke reputatie in egovernment, zoals Estland, slechts net boven het gemiddelde eindigen.
Digitale soevereiniteit als Europees thema
Digitale soevereiniteit draait om het beschermen van gevoelige gegevens, het voorkomen van vendor lockin en het waarborgen van democratische controle over digitale infrastructuur. Pernille Tranberg, onafhankelijk adviseur op het gebied van data- en AI-ethiek, benadrukt dat open standaarden en opensourcetechnologieën essentieel zijn voor een veerkrachtig digitaal landschap.
Sebastian Raible, directeur EU-relaties bij de European Open Source Business Association APELL, voegt toe: “Alleen met opensourcetechnologie kunnen publieke en private sector duurzaam in Europa innoveren. De DSI laat zien waar Europese landen staan in deze ontwikkeling.”
Buiten Europa
Het VK blijft met 9,21 punten onder het EU-gemiddelde. Canada (14,94) en de VS (14,88) scoren net iets hoger, maar blijven ver achter bij de Europese koplopers.
De volledige resultaten zijn te vinden op dsi.nextcloud.com.